The United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples explained
Watch the video
The United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples is the result of almost 25 years of collaboration between UN member states and Indigenous peoples from around the world. Indigenous leaders from Canada played a significant role in its development, including drafting and negotiating.
The United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples Act creates a lasting and action-oriented framework to advance federal implementation of the Declaration in consultation and cooperation with Indigenous peoples.
Transcript
Have you heard of the United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples?
This is a document that sets global standards to uphold the human rights of Indigenous peoples, also known as a human rights instrument.
For decades, Indigenous leaders from Canada and around the world had advocated for and helped draft a declaration to promote and protect the rights of Indigenous peoples.
In 2007, the United Nations adopted the Declaration.
This Declaration sets out a broad range of human rights.
For example, it affirms such rights as:
- the right of all Indigenous peoples to self-determination and self-government, to decide what is best for their communities, and to participate in decisions that affect them
- the right to have their treaties and agreements honoured and respected
- the right to use and teach their languages and histories and to practise their cultural traditions and customs
- the right to access social and health services without discrimination and to improve their economic and social well-being
- the right to be free from any kind of discrimination and to live in peace and security as distinct peoples
In Canada, the Declaration is a roadmap for the shared journey of reconciliation – one that respects the human rights of Indigenous peoples.
To learn more about the Declaration and how Canada is working with Indigenous peoples to implement it, visit Canada.ca/Declaration.
Transcript - Inuktitut (South Baffin)
ᑐᓴᓚᐅᖅᓯᒪᕕᐅᒃ ᓯᓚᕐᔪᐊᒥ ᑲᑐᔾᔨᖃᑎᒌᑦ ᓱᓕᓂᕋᐅᑎᖓᑦ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖏᓐᓄᑦ ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ?
ᐅᓇ ᑎᑎᖃᖓᑦ ᑎᑎᕋᖅᓯᒪᔪᑦ ᐊᒥᓱᑦ ᓯᓚᕐᔪᐊᒥ ᐱᐅᓯᕆᔭᐅᓂᐊᖅᑐᓂᒃ ᐊᑐᖅᑕᐅᓂᐊᕐᓗᓂ ᐃᓅᓯᕐᒧᑦ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᕐᓂᖏᑦ ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ, ᐅᓇ ᑕᐃᔭᐅᓲᖑᕐᒥᔪᖅ ᐃᓅᓯᕐᒧᑦ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᕐᕈᓯᖅ.
ᐊᒥᓱᓄᑦ ᐊᕐᕌᒍᓄᑦ, ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ ᓯᕗᓕᐅᖅᑎᖏᑦ ᑲᓇᑕᒥᐅᑕᐃᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᓯᓚᕐᔪᐊᒥᐅᑕᐃᑦ ᐃᒫᒃ ᐊᑐᐊᒐᐅᖁᔨᓯᒪᕗᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᑲᔪᓚᐅᖅᑐᑦ ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᑎᓪᓗᒍ ᓱᓕᓂᕋᐅᑎ ᐊᑐᖅᑕᐅᓂᐊᕐᒪᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᐳᒻᒥᔾᔪᑕᐅᓗᓂ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖏᓐᓂᒃ ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ.
2007-ᒥ, ᓯᓚᕐᔪᐊᕐᒥ ᑲᑐᔾᔨᖃᑎᒌᑦ ᒪᓕᒃᑕᐅᔪᓐᓇᖅᓯᑎᑦᑎᕗᑦ ᓱᓕᓂᕋᐅᑎᒥᒃ
ᐅᓇ ᓱᓕᓂᕋᐅᑎ ᐋᕿᒃᓱᐃᓯᒪᔪᖅ ᖃᓄᑐᐃᓐᓇᖅ ᐃᓅᓯᕐᒥ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᕐᓂᕐᒧᑦ
ᓲᕐᓗ ᐅᓇ ᐆᒃᑑᑎᒋᓗᒍ, ᐊᖏᖅᓯᒪᕗᑦ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᕐᒪᑕ ᐃᒪᓐᓇ:
- ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᖅᑐᑦ ᑕᒪᕐᒥᒃ ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ ᓇᖕᒥᓂ-ᐊᐅᓚᑦᑎᔪᓐᓇᖅᖢᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᓇᖕᒥᓂ-ᒐᕙᒪᖃᕈᓐᓇᖅᖢᑎᒃ, ᐃᓱᒪᓕᐅᕆᔪᓐᓇᖅᑐᑦ ᖃᓄᖅ ᐱᐅᓛᖑᔪᓂᒃ ᓄᓇᒥᖕᓄᑦ, ᐊᒻᒪᓗ ᐃᓚᐅᔪᓐᓇᖅᑐᑦ ᐃᓱᒪᒃᓴᖅᓯᐅᕈᑕᐅᑎᓪᓗᒋᑦ ᑖᒃᑯᐊ ᐊᒃᑐᐃᓂᐊᖅᑐᑦ ᐃᒥᖕᓄᑦ
- ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᖅᑐᑦ ᐊᖏᕈᑎᖏᑦ ᐊᑐᖅᑕᐅᑦᑎᐊᕐᓗᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᒃᐱᒋᔭᐅᑦᑎᐊᕐᓗᑎᒃ
- ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᖅᑐᑦ ᐊᑐᕈᓐᓇᖅᖢᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᓕᓐᓂᐊᕐᑎᑦᑎᔪᓐᓇᖅᓗᑎᒃ ᐅᖃᐅᓯᖅᑎᒃ ᐊᑐᕐᓗᒋᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᒻᒪᑲᓪᓚᒃ ᐊᑐᖅᓯᒪᔭᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᓅᓯᑐᖃᑎᒃ ᐊᑐᕈᓐᓇᖅᓗᒋᑦ.
- ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᖅᑐᑦ ᐊᑐᕈᓐᓇᖅᖢᑎᒃ ᐃᓅᓯᓕᕆᓂᕐᒧᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᐋᓐᓂᐊᖃᕐᓇᓐᖏᑦᑐᓕᕆᓂᕐᒧᑦ ᐱᔨᑦᑎᕋᐅᑎᓂᒃ ᐅᕕᓂᖏᑦ ᐱᔾᔪᑎᒋᓗᒋᑦ ᐊᑭᕋᖅᑐᖅᑕᐅᓐᖏᓪᓗᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᐱᐅᓯᕚᓪᓕᖅᑎᑕᐅᓗᑎᒃ ᑮᓇᐅᔭᓕᐅᕈᓐᓇᕐᓂᒃᑯᑦ ᐃᓅᓯᖃᑦᑎᐊᕆᐊᖃᕐᓂᒃᑯᓪᓗ
- ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᖅᑐᑦ ᐅᕕᓂᖏᓐᓄᑦ ᐊᑭᕋᖅᑐᖅᑕᐅᖃᑦᑕᓐᖏᓪᓗᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᓅᓯᖃᕐᓗᑎᒃ ᓴᐃᓕᔪᒥᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᑲᑉᐱᐊᓇᖅᑐᑰᖅᑎᑕᐅᓐᖏᓪᓗᑎᒃ ᐊᔾᔨᒋᔭᐅᓐᖏᒻᒪᑕ ᐱᔾᔪᓯᖏᑦ.
ᑲᓇᑕᒥ, ᓱᓕᓂᕋᐅᑎ ᐊᖁᑕᐅᓂᐊᖅᑐᖅ ᐋᕿᒃᓱᐃᖃᑎᒌᑦᑎᐊᕐᐸᓪᓕᐊᓗᑎᒃ - ᓴᐃᒪᖃᑎᒌᖕᓂᖅ ᐃᓅᓯᕐᒥ ᐱᔪᓐᓇᐅᑎᖃᕐᒪᑕ ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ.
ᐃᓕᑦᑎᔪᓐᓇᖅᐳᑎᑦ ᓱᓕᓂᕋᐅᑎᒥᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᖃᓄᖅ ᑲᓇᑕ ᐱᓕᕆᖃᑎᖃᕐᒪᖔᑦ ᓄᓇᖅᑲᖅᑳᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᒪᓐᓇ ᐊᑐᖅᑕᐅᖁᓪᓗᒍ, ᒪᑐᐃᕐᓗᒍ Canada.ca/Declaration
Transcript - Inuinnaqtun
Tuhaqhimavit Hilaqyuamit Katimaqyuaqtit Tuhaqtiyutaanik Ihumaqhuutainik Nunaqaqaqtut Inuit?
Una makpiraaq iniqhijut hilaqyuami atuqtukhanik maliktitiyaagani inuit ihumaqhuutainik Nunaqaqaqtut inuit, qauyimayauyulu inuit ihumaqhuutainik ihuaqutauyuq.
Amihuni ukiuni, Nunaqaqaqtut hivuliqhuqtit Kanatamit humiluliqaa hilaqyuamit akhuurutiqaqhimayut ikayuqhutiklu titiraqaqniganik tuhaqtijunmik atuqtitpaaliriagani amiriyaaganilu ihumaqhuutainik Nunaqaqaqtut inuit.
2007-mi, Hilaqyuamit Katimayiqyuat atuliqhimayut Tuhaqhijutauyumik.
Una Tuhaqtijut iniqhijutauyuq amihunik aalatqiinik inuit ihumaqhuutainik.
Ajikutainik, nalunaiqhiyuq ihumaqhuutinik ukuniga:
- ihumaqhuutait tamaita Nunaqaqaqtut inuit nanminik inuuhiqariagani nanminiklu kavamaqariagani, ihumaliuriami hunanik ihuaqniqhanik atuqtukhanik nunaiyamikni, ilauyaaganilu ihumaliurutini aktuqniqaqtunik inmiknik
- Ihumaqhuut nunataarutigiyatik agiqatiriigutigiyatiklu atuqtautiariagani ihumagiyautiaqlutiklu
- Ihumaqhuut aturiagani ilihailutiklu uqauhiqmiknik inuujuhiqmikniklu atuqhimaariaganilu ilitquhiqmini igilraat pitquhiriyamiknik
- Ihumaqhuut aturiagani inuujuhiqmi aaniaqtailijutinilu ikayuutinik narugiyauhimaitumik ihuaqhivaaliriaganilu manikhaqhiurutigiyatik inuutiarutigiyatiklu
- Ihumaqhuut atugitaagani qanuritumiliqaa narugiyauyutinit inuuyamiknilu ihumalukhimaitumik kamahuknaitumiklu ajikutaqagitunik inuuvlutik
Kanatami, Tuhaqtijut apkutauyuq tamainit inuuhiuyumi haimaqhaqniqmik – una ihumagiyaqatiaqtut inuit inumaqhuutainik Nunaqaqaqtut inuit.
Ilitpaaliriaqni Tuhaqtitijutauyumik qanuqlu Kanata havaqatiqaqmagaa Nunaqaqaqtunik inuknik atuliriagani una, takujavat Canada.ca/Declaration-miituq
Transcript - Michif
Kî pihtîn cî l’papî anima kâkî masinahahkwâw tooroon Not Grawn Piyee Nawsyoon Weestamakaywin didawn Lee Drway di Indigene Li moond?
Ôma l’papî/masinahikan, masinahamwak tân’sîsi takî nâtamâkawicik kahkiyaw Nêhiyawak misowî ôta askîhk. Omisîsi mîna isihkâtamwak Human Rights Instrument
Mihcåt askî, Nehiyawak kâ nîkânîstahkwâw kitaskînahk Canada ohci êkwa misowî akâmaskihk kî nâtamâkonânank êkwa kî masinahamwak l’papî ta nîkânastâtwâw êkwa ta kanawihtahkwâw Nêhiyaw pimât’sowin, Nêhiyaw pîk’skwêwin êkwa kîkwaya kâ mîkaw’siya.
Ôma askî 2007 ôkik United Nations kî sîtoskâtamwak ôma itasowêwin
Ôma l’papî, masinahikâtêwa nanâtohk itowa ay’sînô tipyaw kâ mîkaw’sit
Piyakwan, kiya tipiyaw î mîkaw’siyin:
- Ta mîkaw’siyin; ta oyasowât’soyin awîna kihcinâc kiya, ta pam’hisoyin, ta oyasowâtamin kîkwaya anihi kâ miyösiki kiyawâw kici, êkwa mîna ta pîk’skwiyin êkwa ta natohtâkawiyin kîspin nimwî kwayes itasowânowô.
- Ta mîkaw’siyin; Kahkiyaw anihi kâ masinahikâtîki lî treaty êkwa lî papî mâna kâ marrshihkîtwâw, l’kovrremâ ta itôta kahkiyaw kîkwaya kâ âsotamâkît
- Ta mîkaw’siyin; ta âpacihtâyin mîna ta kiskinohamâkiyin Nêhiyaw pîskwêwina, kayahtî pimât’sowina, mîna tân’sîsi îkî itôtahkwâw/isowîpin’kîtwâw aspin ohci
- Ta mîkaw’siyin; ta nâtawihikawiyin kîspin nântaw isi kitahkosin ahpô kîkwêy kipakam’skâkon, kây ta âsînamâkawiyin; mîna ta wîcihikawiyin ta kakwî pimât’sihisoyin, atoskêwin, mîna miyo pimât’sowin.
- Ta mîkaw’siyin: kây ta pîwîm’kawiyin mîna piyahtak ta wîkiyin, kây awiyak ta pâcihkâs, mîna kwayes ta tipîm’soyin piyakwan kayahtî
Ôta kitaskînahk Canada, ôma l’papî î kitâpahcikâtîk, piyakwan lamap ta pimit’sahama ta kiskinohtahikoya, miyöyâwin kici, tîpakîmowin, kâsînamâkêwin kici kahkiyaw anikik dâň lî kwal kâkî âspihihtwâw êkwa kây ta pîwîm’kawicik Nêhiyawak
Kîspin ayowâk kinohtî kiskihtîn ôma ohci l’papî Declaration kâ isihkâtîk êkwa tânsîsi Canada î atoskâtahkwâw, ôta mâmahtâwâpacihcikamihk isowîpahoso Canada.ca/Declaration
Transcript - Anishinaabemowin
Agii nondam ana owi United Nations Kichi Wiindamaagewin newen Dibiniweziwinan Giizhaa Agaa Yaajig Bemaadzijig?
Maanda aawon mazinigan e’zhisijigemigag miziwe kamig gikinowaabanjigewinan awii majiminigaademigag newen bimaadizing dibiniweziwiniwaa gewe Giizhaa Agaa Yaajig Bemaadizijig, miinwaa age ezhi gikenjigaademigag owi bimaadizing dibiniweziwinan nikaaziwin.
Gichi niibna midaaswi biboonan, Giizhaa Agaa Yaajig naagaanzijig onji Gaanada miinwaa gaataa kamig agii giigidotamaagewog miinwaa agii naadmaagewog awii zhibiigaademigag owi gichi wiindamaagewin awii gagaandinigaademigag miinwaa ginowenjigaademigag newen dibiniweziwiniwaan gewe Giizhaa Agaa Yaajig bemaadizijig.
Apii 2007, owi United Nations agii odaapinaanaa-aa owi Gichi Wiindamaagewin.
Maanda Gichi Wiindamaagewin ozhisidoon owi gichi niibna bimaadizing dibiniweziwinan.
Dibishko gonaa, debwetonaa-aan newen dibiniweziwinan aawong:
- Owi dibiniweziwiniwaa kina Giizhaa Agaa Yaajig bemaadizijig owi wiin inendamowinwaa miinwaa gimaakdaadiziwaad, awii giizhendamowaad wegwen memaanji nishing ado odewiniwaan, miinwaa awii wiiji yaawaad giizhendamowin zhichigaademigag medookidaagwod
- owi dibiniweziwiniwaa newen gichi waawiindamaagewinan miinwaa bezhigwendamowinan gichi inenjigaadeg miinwaa minaadenjigaadeg
- owi dibiniweziwiniwaa awii nikaaziwaad miinwaa gikinomaagewaad ado iniwewiniwaan miinwaa zhaazhigwa agaa zhiwebak miinwaa awii zhichigewaad ado inaadiziwin aanke bimaadiziwin miinwaa izhitwaawinan
- owi dibininweziwiniwaa awii misendamowaad naadmaage miinwaa mina yaawin izhichigewinan bwaa dibasenjigaaziwaad miinwaa awii giikinamiwaad ado bimaadiziwiniwaa miinwaa mina wiijiindiwin mina yaawin
- owi dibiniweziwin awii bwaa dibasenjigaaziwaad kina agwa nikiiyaa miinwaa awii bimaadiziwaad miigaadising miinwaa waankiiwin aawiwaad bezhigowaad bemaadzijig
Maampii Gaanada, owi Gichi Wiindamaagewin owi awaa ani wiiji bimaseng zhaang mina ginondiwin – owi ayaawong minaadenjigaademigag owi bemaadizid dibiniweziwinan gewe Giizhaa Agaa Yaajig Bemaadizijig.
Woshme gego awii gikendaman owi Gichi Wiindamaagewin miinwaa owi nikiiyaa Gaanada ezhi wiiji nakiimaad Giizhaa Agaa Yaajig Bemaadizijig awii maajiishkaachigaadeg, azhaan Canada.ca/Declaration
Transcript - Plains Cree
kî-pêhtên cî tahtoskânêsiwak wîcihitowin wîhtamâkêwin ohci nêhiyawak omiyikowisiniwaw?
ôma masinahikan ka-itastahk askininahk iyikohk itasiwêwin ka-kanawêyihta ayisiyiniw miyikowisin ohci iyiniwak, kistêyihtawan isi ayisiyiniw miyikowisiniw âpacihcikan.
tânihtahto askiy, nêhiyaw onîkânîwak ohci kânata êkwa misiwêskamik kî-sôhkêcikêw kiki mîna wîcihiwêw ta-itasinahikâtêk wîhtamâkêwin ta- nîkanipayihtahk mîna ta-kanawêyihcikâtêk iyiniwak omiyikowisiniwaw.
ispîhk 2007, tahtoskânêsiwak wîcihitowin môsâhkinamwak ôma wîhtamâkêwin.
ôma wîhtamâkêwin itastêw pâhkaci-mosahkinikêwin ohci ayisiyiniw miyikowisin.
tâpiskôc, kêhcinâhowin êkwânihi miyikowisina isi:
- miyikowisin ohci kakiyaw Iyiniwak isi ta-âsawi-tipêyimisocik mîna âsawi-tipêyimisowin, ta- kîsêyihtahkik kîkway nawaciko isi omâmawâyâwinihk, mîna ta-mâmawohkamâtow isi itasiwêwina ka-wanâhikocik
- miyikowisin ta-ayâhk ostêsimâwoyasiwêwina mîna otêpakêyimowina ta-kistêyihtâkwahki mîna ta-kihcêyimohk
- miyikowisin ta-âpacihta ta-kiskinwahamâkêt opîkiskwêwina mîna pêci-nâway kayas mîna ta-paminahk nêhiyawîhcikêwina êkwa iyinihkêwin
- miyikowisin ta-kahcitinahk pamîstakêwin mîna pamîstakêwin mîna miyo-pimatisiwin êka kîkway âtawêyihtamowin mîna ta-yahkipita manâcihcikêwin êkwa otôtêmiwin miyw-âyâwin
- miyikowisin ta-tipêyimisohk ohci piko itowahk âtawêyihtamowin mîna ta-miyo-pimatisihk isi pêyâhtakêyimowin êkwa pêyâhtak pisiskêyihcikêwin isi onisitawêyihtâkosiwin ayisiyiniw
pîhci kânata, ôma wîhtamâkêwin êwako mêskanas kiki ka-mâtinamakihk pimâcihowin ohci wâkôwîcihiwîwin – êwako ka-kihcêyimohk ayisiyiniw miyikowisin ohci iyiniwak.
ta-kiskêyihtamin ayiwâk ohci ôma îhtamâkêwin êkwa tânisi isi kânata atoskêw asici Iyiniwak ta-pimohtatahk, kiyokê Canada.ca/Declaration
Transcript - Oji-Cree
ᐊᔕᓇ ᑭᑭᓄᐣᑕᐣ ᐃᐦᐃᐍ ᒥᓯᐍ ᐅᑭᒪᐏᓇᐣ ᐃᑭᑐᐏᐣ ᐅᐣᒋ ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐊᓂᔑᓂᓂᐘᐠ?
ᐅᐦᐅᐍ ᐏᐣᑕᒪᑫᐏ ᐯᐸᐣ ᐅᐣᒋ ᐅᓀᐣᒋᑲᑌ ᑲᓇᐘᐸᐣᒋᑫᐏᐣ ᒥᓯᐍᑲᒥᐠ ᒋᑲᓇᐘᐸᐣᒋᑲᑌᑭᐣ ᐃᓂᓂ ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐊᓂᔑᓂᓂᐘᐠ, ᑲᔦ ᑲᐃᔑᑭᑫᐣᒋᑲᑌᐠ ᐃᓂᓂ ᒥᓂᑯᐏᓇᐣ ᐊᐸᒋᒋᑲᐣ᙮
ᒥᔑᓄ ᐊᐦᑭᐏᐣ, ᐊᓂᔑᓂᓂ ᐅᓂᑲᓂᑕᒪᑫᐠ ᐅᐦᐅᒪ ᑲᓇᑕ ᒥᓇ ᒥᓯᐍ ᐊᐦᑭᐣᐠ ᑭᑲᓄᒋᑫᐘᐠ ᒥᓇ ᐁᑭᐏᒋᑐᐘᐨ ᒋᐅᓇᐣᓯᓇᐦᐃᑲᑌᐠ ᐃᑭᑐᐏᐣ ᒋᐏᐣᒋᑲᑌᐠ ᒥᓇ ᒋᒪᓇᒋᒋᑲᑌᑭᐣ ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐊᓂᔑᓂᓂᐘᐠ᙮
ᒣᑿᐨ 2007, ᒥᓯᐍ ᐅᑭᒪᐏᓇᐣ ᐅᑭᐅᑕᐱᓇᓇᐘ ᐃᑭᑐᐏᓂᓂ᙮
ᐅᐦᐅᐍ ᐃᑭᑐᐏᐣ ᐏᐣᑕᒪᑫᒪᑲᐣ ᐁᒥᔑᓇᑭᐣ ᐃᓂᐍᓂᐘᐣ ᐃᓂᓂ ᒥᓂᑯᐏᓇᐣ᙮
ᑎᓄᑲᐣ, ᐃᓇᒋᑲᓂᐘᐣ ᐃᓂᐍᓂᐘᐣ ᒥᓂᑯᐏᓇᐣ ᐅᓄᐍᓂᐘᐣ:
- ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐊᓂᔑᓂᓂᐘᐠ ᒋᑎᐯᓂᒥᑎᓱᐘᐨ ᒥᓇ ᒋᐅᑭᒪᑲᐣᑕᓱᐘᐨ, ᒋᑭᐅᓀᐣᑕᒧᐘᐨ ᐁᑯᓀᓇᐣ ᑫᒥᓄᓭᐦᐃᑯᐘᐨ ᐅᑕᔑᑫᐏᓂᐘᐣᐠ, ᒥᓇ ᑲᔦ ᒋᑭᑕᑯᓇᑲᓀᐘᐨ ᑲᐃᔑᐅᓀᐣᒋᑲᓂᐘᐣᐠ ᐅᐣᒋ ᑫᓇᑭᐡᑲᒧᐘᐨ᙮
- ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐃᓂᐍᓂᐘᐣ ᑭᒋᓇᑵᑕᒧᐏᓇᐣ ᒥᓇ ᓇᑯᒥᑎᐏᓇᐣ ᒋᑭᒋᓀᐣᒋᑲᑌᑭᐣ ᒥᓇ ᒋᐊᔓᑕᒪᑲᑌᑭᐣ
- ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᒋᑭᐊᐸᒋᑐᐘᐨ ᒥᓇ ᒋᑭᑭᓄᒪᑫᐘᐨ ᐅᑎᔑᑭᔘᐏᓂᐘ ᒥᓇ ᐅᑕᓇᐣᐠ ᐅᑎᓯᓭᐏᓂᐘ ᒥᓇ ᒋᑭᑐᑕᒧᐘᐨ ᐊᓂᔑᓂᓂ ᐃᓇᑲᓀᓯᐏᐣ ᑐᑕᒧᐏᓇᐣ ᒥᓇ ᐃᔑᓇᑯᓯᐏᓇᐣ
- ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐅᐣᒋ ᒋᑭᑌᐱᓇᒧᐘᐨ ᐃᓇᑎᓯᑫᐏᓇᐣ ᒥᓇ ᒥᓄᔭᐏᓇᐣ ᐏᒋᐦᐃᐍᐏᐣ ᐁᑲ ᒋᒪᓀᓂᒪᑲᓀᐘᐨ ᒥᓇ ᒋᒪᒥᓄᒋᑲᑌᑭᐣ ᔓᓂᔭᐏ ᒪᒋᑕᐏᓇᐣ ᒥᓇ ᐃᓇᑎᓯᐏᓇᐣ ᑫᐅᐣᒋ ᒥᓄᔭᐘᐨ
- ᐅᒥᓂᑯᐏᓂᐘ ᐁᑲ ᒋᒥᐣᒐᒥᓇᑲᓀᐨ ᐃᓂᐍᓂᐘᐣ ᒪᒉᐣᒋᑫᐏᓇᐣ ᒥᓇ ᒋᐱᒪᑎᓯᐘᐨ ᐸᔭᑕᑫᓂᒧᐏᓂᐣᐠ ᒥᓇ ᒋᑲᓇᐍᐣᒋᑲᑌᐠ ᑲᐃᔑᓇᑲᓀᓯᐨ ᐊᓂᔑᓂᓂ
ᐅᐦᐅᒪ ᑲᓇᑕ, ᐃᐦᐃᐍ ᐃᑭᑐᐏᐣ ᑕᓇᐸᐸᐣᒋᑲᑌ ᒪᒪᐤ ᒋᐏᒋᐏᑎᓇᓂᐘᐣᐠ ᒋᑭᐍ ᒪᒥᓄᒋᑲᓂᐘᐣᐠ - ᐃᐦᐃᐍ ᒋᔑᑲᓇᐘᐸᐣᒋᑲᓂᐘᐣᐠ ᐁᑭᒋᓀᐣᒋᑲᑌᐠ ᐃᓂᓂ ᒥᓂᑯᐏᓇᐣ ᐅᐣᒋ ᐊᓂᔑᓇᐯᐠ᙮
ᑭᐡᐱᐣ ᐊᐘᔑᒣ ᐏᑭᑫᐣᑕᒪᐣ ᐅᐦᐅᐍ ᐃᑭᑐᐏᐣ ᒥᓇ ᐊᓂᐣ ᑲᓇᑕ ᐁᓇᓄᑭᐨ ᑲᐏᒋᐘᐨ ᐊᓂᔑᓇᐯᐣ ᒋᑭᒪᑕᓄᑭᒋᑲᑌᐠ ᐅᐦᐅᐍ, ᐃᐦᐃᒪ ᐃᔕᐣ Canada.ca/Declaration
Transcript - Atikamekw
Ki kiskeritenawaw ia nehirowi irakonike peikotenisi iriniw mamowinitowin nehirowisik itekera ?
Anoweh masinahikan, masinahatew neta irakonikewina ki tci akwacimitcikatek nehoriwi kicteritcikewin otci nehirowisiwok, kaie icinikatcikatew witcetowin irapatcitcikan.
Mekwatc ka pe mitato piponakak. Kaskina nehirowisiwok ka nikanitcik kanata ka taciketcik, ki nahitamok Ki tci nanakatcitakaniwok nehirowi irakonikewina kaie otiperitamowin kaie kitci otamirotcik kaie kewiraraw nehirowisiwok.
Ka pe nicwae kice mitato mitina acitc nicowaso piponakak, peikoteniwisi iriniw mamowinitowin, ki orakonamok tipatcimoctakewin.
Iriniw mamowinitowin tipatcimoctam iriniw irakonikewina.
Mitiwi: ka ki ici nahitato oreritcikatek irakonikewina:
- Kaskina nehirowisiwok kitci ki orocowatcitisotcik kaie kitci ki mihitisotcik otci kitci ki orocowatikik tan kotc ici nantoweritikik otci otenamowaw kaie kitci orocowatikik kekwariw otci wirawaw;
- Kitci ki kanawapatak orocowatcike irakonikewin kaie oreritcikewinawaw;
- Kitci arimwewaketcik otarimwewinawaw kaie kitci kiskinohakaniwok nehirowi arimwewinawaw kaie otatisokaniwaw, acitc kitci kanawapatik otirasowinawaw;
- Kitci kaie wirawaw mirakaniwitcik otamiro wawetciwinik kaie miro pimatisiwinik otci ki tci ki nihiparitcik coriak itekera kaie pimatisiwinik;
- Irakonikewin aka kitci takok wipakonikewin kaie kitci ki matisinaniwok pekaterimowinik kaie ekwamisiwinik tan kotc ici pikan iriniwinaniwok.
Kanata askik: Tipatcimoctakewin itirapitcitakaniwon kitci oski mamo pimotaniwok mamo nehirowi kicteritcikewinik.
Kecpin ocamec wi nanto kiskeritcikatek tipatcimoctake iriniw mamowitowin kaie Kanata e ici otamirotc mamo nehirowisiwok ka ki ici atoskectowatc nehirowisinanak itekera, ki ki nta kanawapatenawaw pamikicikowipitcikanik Canada.ca/Declaration.
Transcript - Mi’kmaq
Ki’s ki’l nutman ta’n wejiaq United Nation Declaration wjit Rights L’nu’k?
Ula na wi’katikn ta’n ika’toq msit tami kl’nasin wejiaq human rights wjit L’nu’k, aqq elt teli nenasik wjit human rights instrument.
Sa’q pemiaql newtipukekl, ‘nu’k ta’n ikana’tu’tij uksitqamu aqq weskunk wjit aqq apoqnmk ta’n napuiwikasik wjit kisa’toq aqq kelnik ula rights wjit L’nu’k.
Ta’n 2007, ula United Nations amko’tkip ula Declaration.
Ula Declaration ika’toq ta’n te’sik pikwelk wjit human rights.
Wjit kutey, ika’toq koqowey kutey rights teluwek:
- ta’n weskunk right wjit l’nu’k wjit nekm ika’toq ankaptik-kisite’tk aqq nekm-kaplno’lowey, wjit kisite’tmin ta’n kelu’k wjit wutan, aqq wjit tla’tiken wjit kisite’tmin ta’n koqowey tela’sik.
- ta’n right weskunk wen treaties aqq ta’n kisa’matultijik muyuwatasik aqq kepmite’tmi’tij
- ta’n right e’wasik aqq kina’masin wjit tli’suti aqq ta’n sa’q wjit tlukwen ta’n wejapeksin kisi kina’masin aqq ta’n pema’tu’n
- wjit right wjit mesnmin social aqq wulo’ti ta’n koqowey wjit mu piluwo’tasin wen aqq wjit kisa’tn wela’sik economic aqq wjit social wlo’ti.
- wjit right wen alsumsin wejiaq ta’n pasik koqowey wjit teli piluwo’tasit aqq wjit wikin wentaqo’ti aqq security wjit distint majuinu.
Wjit Kanata, ta’n teluwek na awtik eliaq wjit naskwa’tasik wutawti wjit ila’matultinew—newte’ ta’n kepmite’tk human rights wjit l’nu’k.
Wjit me’ ketu’ kina’masin wjit Declaration aqq ta’n tela’sik Kanata elukwek wjit l’nu’k wjit wiaqa’tn, lietis ula Canada.ca/Declaration
Transcript - Denesuline
Ku ɂedırı yatı nedhe Bet’a Denededłı̨ne Nı̨h bąnı̨ Bekanota ha holı̨ beghą dethı̨tthągh husą̨́?
Ku ɂedırı ɂerıhtł’ıs t’axa holı̨ k’ı beghare nı̨h bąnı̨ Denededłı̨ne sughua daghena chu boghedı ha holı̨, ɂeyı t’ąt’u dene beba nųt’a ɂeyı gharé ha holı̨.
Holą nęnę hudher, Denededłı̨ne ha k’oldé Canada nask’athe chu nı̨h bąnı̨ ɂedırı yatı nedhe hołé ha yek’enaı̨dé bet’a t’ąt’u Denededłı̨ne t’ok’e naradé losı bek’anotá ha.
2007 nęnę k’e, Nı̨h bąnı̨ dene xa dayałtı Unıted Natıons hulyé ɂeyı yatı hı̨łchú nı̨.
Ku ɂedırı Yatı Nedhé holı̨ bek’e t’ąt’u dene t’ok’e losı naradé t’ąt’u boghedı́ ha holı̨ nı̨.
Ku ɂedırı ląt’e hats’edı́ sı, ku ɂedırı dene boghedı ɂedırı k’e hası̨:
- Denededłı̨ne t’ok’e naradé sı tthenę nak’oreldé ha beghǫ́t’a hoɂą chu ɂedets’ęn k’oldé tth’ı́ hel, t’ąt’u t’a ɂası ba nezų sı t’ok’e naradé sı nare, ɂeyı hel t’ąt’u beghą ɂası ghą yatı de bel hoɂą.
- ku ɂedırı tth’ı ba nųt’a hoɂą t’a bel tsamba nałya chu lımarshı t’a bel holı̨ k’anota chu besudı́ hel
- ku t’ok’e losı naradé beyatıe chu behonıe hel t’ąt’u ɂası nekoreldé bech’alanıe chu t’a k’enadé beba hoɂą k’e
- ku t’ąt’u benakoghodı́ chu bets’edı ha ba hoɂąsı t’a horelɂı̨h sı bası chu t’ąt’u bel tsamba hu ɂası nakoreldé ha nųt’a hoɂą
- ku dene due hets’edı tth’ı́ bek’ası ɂası heldel hoɂą hıle t’ok’e naradé sı sughua chu boghedı k’eyaghe nadé tthenę dene k’esı
Ku Canada k’eyaghe hadé, ɂedırı Yatı Nedhe bet’a ɂası hołé ha nųt’ą sı t’ąt’u ɂeła tulu k’e ts’edel ha begharé sehenųt’a ha - ɂeyı yatı denesudı́ k’e
Ku ɂałų ɂedırı Yatı Nedhe benerı̨nı̨ horı̨lɂı̨h chu t’ąt’u Canada Denededłıı̨ne hel t’a ɂası k’enadé chu dek’eyele ha, ɂeją nųlɂı̨h la Canada.ca/Yatı nedhe holı̨ k’e
Most requested
Report a problem on this page
- Date modified: